เมื่อก่อนสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ มีผู้คนมาตั้งถิ่นฐานอาศัยอยู่ไม่มากนักต่อมาเมื่อเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 2 ปี พ.ศ. 2310 ผู้คนอพยพมาอยู่กันมากขึ้น เพราะมีทำเลเหมาะแก่การเพาะปลูกและเป็นที่อยู่อาศัย ตามหลักฐานที่พอจะค้นคว้าได้นั้น ปรากฏว่า ทึ่ว่าการอำเภออัมพวาในอดีตได้อาศัยศาลาการเปรียญของวัดอัมพวันเจติยาราม ต่อมาได้ย้ายข้ามคลองอัมพวาไปอยู่ที่ศาลาการเปรียญวัดท้ายตลาด ตำบลบางกะพ้อม ซึ่งอยู่ห่างจากสถานที่เดิมไปประมาณ 400 เมตร และได้ย้ายมาอยู่ที่ริมฝั่งแม่น้ำแม่กลองมาจนทุกวันนี้ และคงใช้ชื่ออัมพวา เพราะบริเวณนี้เดิมเป็นเรือกสวน มีต้นมะพร้าว และต้นมะม่วงอยู่เป็นจำนวนมาก ต้นมะพร้าวนั้นเป็นพืชหลักของสมุทรสงครามและมีอยู่ทั่วไป ส่วนต้นมะม่วงมีการปลูกอยู่อย่างหนาแน่นที่บริเวณนี้ จึงใช้ชื่ออัมพวามาตลอด

สภาพพื้นที่ทั่วไป  เป็นที่ราบลุ่ม แม่แม่น้ำแม่กลองไหลผ่าน มีลำคลองผ่านหลายสาย เช่น คลองอัมพวา คลองวัดนางวัง คลองวัดบางกะพ้อม คลองบางจาก คลองดาวดึงษ์ คลองลัตตาโชติ ได้รับอิทธิพลจากน้ำทะเลหนุน น้ำไหลขึ้นลงตลอดปี พื้นที่ส่วนใหญ่เป็นสวนผลไม้ ได้แก่ สวนลิ้นจี่ สวนส้มโอ สวนมะพร้าว สวนมะม่วง ฯลฯ

ลักษณะภูมิอากาศ  โดยทั่วไป จะมีฝนตกชุกประมาณเดือน พฤษภาคม – ตุลาคม เนื่องจากได้รับอิทธิพลของลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ เนื่องจากอยู่ไม่ไกลทะเลมากนัก จึงทำให้อากาศไม่หนาวจัดมากนัก

ที่ตั้งและอาณาเขต  อำเภออัมพวามีอาณาเขตติดต่อกับอำเภอข้างเคียง ดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับอำเภอบางคนที
• ทิศใต้ ติดต่อกับอำเภอเทืองสามุทรสงคราม
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับอำเภอเขาย้อยและอำเภอบ้านแหลม(จังหวัดเพชรบุรี)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับอำเภอปากท่อและอำเภอวัดเพลง (จังหวัดราชบุรี)

แบ่งการปกครองออกเป็น 12 ตำบล  106 หมู่บ้าน  คือ

อัมพวา… ชุมชนริมน้ำที่ยังคงมีเสน่ห์ เมืองเล็กน่ารักริมแม่น้ำกลอง ดินแดนสองน้ำที่แม่น้ำและทะเลไหลมาบรรจบกันที่ปลายน้ำ จากเมืองท่าค้าขายคึกคักในอดีต อัมพวา ใน พ.ศ.นี้กลายเป็นหนึ่งในแลนด์มาร์กยอดฮิตของชาวกรุงเทพฯ ใกล้ๆ ขับรถไม่กี่ชั่วโมงก็มาถึงแล้ว และยังดึงดูดนักท่องเที่ยวจากทั้งในและต่างประเทศมากมายที่กระหายหาที่เที่ยวพักผ่อนมาแวะเวียนอย่างไม่ขาดสาย สงบท่ามกลางธรรมชาติในดินแดนประวัติศาสตร์ที่เต็มไปด้วยเรื่องราวอันมีคุณค่า อัมพวาเป็นสถานที่พระราชสมภพของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย (รัชกาลที่ 2) ซึ่งเป็นผู้สร้างวัฒนธรรมด้านอาหารการกิน เป็นพื้นที่อุดมสมบูรณ์ริมฝั่งแม่น้ำแม่กลองที่เชื่อมต่อกับอ่าวไทยอันเป็นที่มาของ

“เมืองสามน้ำ” คือ มีทั้งน้ำจืด น้ำเค็ม และน้ำกร่อยเหมาะแก่การทำนาเกลือ และสวนผลไม้ เป็นแหล่งวิถีชีวิตริมแม่น้ำดั้งเดิม นอกจากนี้ ชุมชนริมคลองอัมพวา ได้รับรางวัลอนุรักษ์ทางวัฒนธรรม  จากองค์การยูเนสโก (UNESCO)

สำหรับสถานที่ท่องเที่ยวใกล้ๆ ก็มีมากมายให้เลือก จะแวะไปเที่ยวที่ไหน ได้บ้าง ลองมาชมตัวอย่างกันคะ 

สถานที่ท่องเที่ยวที่น่าสนใจ

 

ตลาดน้ำดำเนินสะดวก
เพียง 20 กิโลเมตรจากอัมพวา จะถึงตลาดน้ำดำเนินสะดวก สถานที่ท่องเที่ยวยอดนิยมอีกแห่งหนึ่ง เปิดให้เข้าเที่ยวชมตั้งแต่เวลา 8.00-12.30 น. จะท่องเที่ยวโดยการเดินเลาะริมคลองหรือจะนั่งเรือล่องดูทิวทัศน์ 2 ฝั่งคลองก็ได้บรรยากาศทั้ง 2 แบบ

 

ตลาดน้ำอัมพวา
ตลาดน้ำยามเย็น หรือตลาดน้ำอัมพวาห่างจากรีสอร์ทเพียง 3 กิโลเมตร ขณะนี้กำลังได้รับความนิยมอย่างมากเนื่องจาก บรรยากาศริมสองฝั่งน้ำยังคงรักษาเอกลักษณ์แบบดั้งเดิมไว้ได้เป็นอย่างดี เลือกชิมอาหารไทยนานาชนิดจากพ่อค้า แม่ค้าที่พายเรือขายในคลอง อีกทั้งยังเป็นศูนย์กลางในการล่องเรือชมวิถีชีวิตชาวบ้าน และหิ่งห้อย

 

ตลาดทางรถไฟ 
จากอัมพวาไปสู่ตลาดแม่กลองประมาณ 6 กิโลเมตร จะพบตลาดที่แปลกตา ด้วยมีพ่อค้า แม่ค้า หลายร้านขายของกันบนทางรถไฟ เป็นอีกตลาดหนึ่งที่น่าแวะเที่ยวชม เพราะมีความตื่นตา ตื่นใจเป็นอย่างยิ่งเมื่อรถไฟวิ่งเข้าสู่ชานชาลา พ่อค้า แม่ค้า เหล่านี้จะทำอย่างไร ต้องแวะไปดูด้วยตาตนเอง

 

วัดบางกุ้ง
สร้างขี้นในสมัยกรุงศรีอยุธยา มีลักษณะพิเศษ คือโบสถ์ทั้งหลังปกคลุมด้วยรากและ ต้นไม้ถึงสี่ชนิด ได้แก่ ต้นโพธิ์ ต้นไทร ต้นไกร ต้นกร่าง ยึดไว้ทั้งหลังเป็นเวลารวมกว่า 200 ปี จนกลายเป็นสถานที่ทางการท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยแนะนำให้เป็นหนึ่งใน “Unseen Thailand”

 

อุทยาน ร.2 
อุทยานพระบรมราชานุสรณ์ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ลักษณะเป็นอาคารทรงไทย 4 หลัง แบ่งออกเป็นส่วนต่าง ๆ ภายในจัดแสดงศิลปะโบราณวัตถุสมัยต้นรัตนโกสินทร์ เครื่องเบญจรงค์เครื่องถ้วย หัวโขนเปิดให้ชมทุกวัน

 

โบสถ์คริสต์ 
สร้างขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 1890 โดยบาทหลวงเปาโลซัลมอน มิชชันนารีชาวฝรั่งเศสและญาติพี่น้อง โดยใช้เวลาในการสร้างทั้งสิ้นรวม 6 ปี เป็นสถาปัตยกรรมแบบโกธิคของประเทศฝรั่งเศสฉาบด้วยปูนดำภายในประดับด้วยกระจกสีสวยสดงดงาม

 

ดอนหอยหลอด 
สถานที่ท่องเที่ยวที่มีชื่อเสียงของจังหวัดสมุทรสงคราม เป็นสันดอนตั้งอยู่ปากแม่น้ำแม่กลอง บริเวณสันดอนมีหอยอาศัยอยู่หลายชนิด ไม่ว่าจะเป็น หอยลาย หอยปุก หอยปากป็นและหอยที่พบมากที่สุดคือ หอยหลอด จึงเป็นจุดเด่นของสถานที่แห่งนี้

 

ล่องเรือชมหิ่งห้อย
มาตลาดน้ำอัมพวาทั้งที ต้องไปดูแมลงชนิดนี้ หิ่งห้อย จะพบได้ในระบบนิเวศน์ที่มีความอุดมสมบูรณ์ ธรรมชาติยังบริสุทธิ์ เพราะการดำรงชีวิตอยู่ของหิ่งห้อยต้องอาศัยน้ำค้าง และสิ่งแวดล้อมที่ไม่มีพิษ สัมผัสธรรมชาติด้วยการล่องเรือมาตร ที่มีความปลอดภัย และนั่งสบายได้ทุกวัย